Kardiyovasküler Hastalıklar
Kardiyovasküler Hastalıkları Anlamak
Kardiyovasküler hastalıklar (KVH), kalp ve kan damarlarını etkileyen bozukluklar grubudur; buna koroner kalp hastalığı, serebrovasküler hastalık ve diğer durumlar dahildir. Bu hastalıklar dünya genelinde en yaygın ölüm nedenidir ve her yıl yaklaşık 18 milyon hayat almaktadır. KVH genellikle atardamarlardaki yağ birikintilerinin artışı ve kan pıhtısı riskinin artmasıyla ilişkilidir.
Kardiyovasküler Hastalıkların Türleri
Koroner Kalp Hastalığı: Kalp kasına oksijen açısından zengin kan akışının engellendiği veya azaldığı durumdur; bu da genellikle göğüs ağrısına (anjina) veya kalp krizi ile sonuçlanır.
İnme ve Geçici İskemik Atak (TIA): Beynin bir kısmına kan akışının kesilmesiyle meydana gelir. İnme önemli beyin hasarına veya ölüme neden olabilirken, TIA beyne giden kan akışının geçici kesilmesidir ve kısa süreli nörolojik semptomlara yol açar.
Periferik Arter Hastalığı: Genellikle bacaklarda olmak üzere, uzuvlara giden atardamarlarda bir tıkanma olduğunda meydana gelir ve ağrı ile hareketlilik sorunlarına yol açar.
Aort Hastalıkları: Bu, kalpten vücuda kan taşıyan en büyük damar olan aortayı etkileyen durumları içerir. Aortun zayıfladığı ve dışarı doğru şiştiği bir aort anevrizması, yaygın bir aort hastalığıdır. Bu durum genellikle belirti vermez, ancak anevrizma patladığında hayatı tehdit edici olabilir. Hastalık hakkında daha fazla bilgi edinmek için buraya tıklayın.
Tıptaki ilerlemelere rağmen, bu hastalıkları anlama ve yönetiminde önemli boşluklar vardır. Risk faktörlerini tanımak ve yönetmek, kardiyovasküler hastalıkları önlemek için kritik öneme sahiptir.
Ana Kardiyovasküler Risk Faktörleri
Hipertansiyon
Hipertansiyon Nedir? Yüksek tansiyon (hipertansiyon), kanın atardamarlardaki ve diğer kan damarlarındaki basıncının çok yüksek olduğu durumdur. İki sayıyla ölçülür: sistolik basınç (daha yüksek sayı) ve diastolik basınç (daha düşük sayı). Hipertansiyon, KVH için önemli bir risk faktörüdür ve kalp ve atardamarlarda aşırı strese neden olur.
Etki ve Yönetim: Yüksek tansiyon, kalp krizi, inme ve böbrek hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hipertansiyonu yönetmek, sağlıklı bir diyet, düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı bir ağırlığı korumak ve gerektiğinde ilaç kullanmayı içerir.
Diyabet
Diyabet Nedir? Diyabet, kan şekeri seviyelerinin çok yüksek olduğu bir durumdur. Tip 1 diyabet, vücudun bağışıklık sisteminin insülin üreten hücrelere saldırmasıyla ilgilidir, oysa Tip 2 diyabet, yetersiz insülin üretimi veya vücudun hücrelerinin insüline yanıt vermemesi ile karakterize edilir.
Etki ve Yönetim: Diyabet, KVH riskini önemli ölçüde artırır. Etkili yönetim, düzenli fiziksel aktivite, dengeli bir diyet ve kan şekeri izlemeyi içerir. Akdeniz diyeti veya DASH gibi diyetler özellikle faydalıdır.
Hiperlipidemi
Hiperlipidemi Nedir? Bu durum, kanda çok fazla kolesterol olduğunda meydana gelir ve atardamarlarda plak birikmesine yol açar. Kolesterol seviyeleri HDL (iyi kolesterol) ve LDL (kötü kolesterol) olarak sınıflandırılır.
Etki ve Yönetim: Yüksek LDL seviyeleri, kalp hastalığı ve inme riskini artırırken, yüksek HDL seviyeleri koruyucudur. Kolesterolü yönetmek, diyet değişiklikleri, fiziksel aktivite ve gerektiğinde ilaç kullanımını içerir. Tavsiye edilen besinler arasında sebzeler, meyveler, tam tahıllar ve yağsız proteinler yer alır.
Aşırı Ağırlık ve Obezite
Aşırı Ağırlık ve Obezite Nedir? Aşırı ağırlık, 25'in üzerindeki BMI ile tanımlanırken, obezite 30'un üzerindeki BMI ile tanımlanır. Aşırı kilolu olmak, hipertansiyon, diyabet ve KVH gibi durumların gelişme riskini artırır.
Etki ve Yönetim: Diyet ve egzersiz yoluyla sağlıklı bir kiloyu korumak kritik öneme sahiptir. Beslenme müdahaleleri ve fiziksel aktivite, kilo kaybı ve uzun vadeli sağlık için anahtardır.
Kardiyovasküler Sağlık İçin Yaşam Tarzı Tavsiyeleri
Fiziksel Aktivite
Önemi: Düzenli egzersiz, KVH riskini azaltmanın en etkili yollarından biridir. Ağırlığı yönetmeye, kan basıncını düşürmeye ve kolesterol seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olur.
Tavsiyeler: Haftanın çoğu günü en az 30 dakika orta şiddette egzersiz yapmayı hedefleyin. Aktiviteler arasında hızlı yürüyüş, bisiklet sürme, yüzme veya kalp atış hızınızı artıran herhangi bir aktivite bulunabilir.
Diyet ve Beslenme
Sağlıklı Beslenme: Sebzeler (en az 250 gram), meyveler (200 gram), tam tahıllar, yağsız proteinler ve düşük yağlı süt ürünleri içeren bir diyet, kan basıncını düşürebilir ve genel sağlığı iyileştirebilir. Şekerli yiyecekler, şekerli içecekler ve kırmızı etin sınırlandırılması da önemlidir.
Tuz ve Potasyum: Tuz alımını azaltmak ve sebzeler, meyveler, patatesler, kuruyemişler ve baklagiller gibi potasyum açısından zengin gıdaları artırmak, kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
Alkol ve Sigara
Alkol Tüketimi: Alkol alımını günde bir içki ile sınırlayın ve her gün içmekten kaçının. Alkol, özellikle 2 birimden fazla tüketildiğinde kan basıncını artırabilir.
Sigara Bırakma: Sigara içmeyi bırakmak çok önemlidir çünkü kalp atış hızını ve kan basıncını doğrudan etkiler. Sigara bırakma desteği, kardiyovasküler riskleri önemli ölçüde azaltabilir.
Educational Resources
Hartstichting – Ziektebeelden Van Hart- En Vaatziekten
Hartstichting – Behandeling Van Hart- En Vaatziekten
Hartstichting – Algemeen
These videos are provided by Hartstichting
Turkish 
English 
Dutch 
German 
Spanish 
Moroccan Arabic 
Arabic 
Hindi